شوک آنلاین: دولت اصلاحات ۴سال پس از دوم خرداد۷۶، انتخابات ریاستجمهوری را پیش رو دارد. ۲۲۴نماینده مجلس ششم به رئیسجمهور نامه مینویسند که «آقای خاتمی، خواست اکثریت قاطع ملت حضور مجدد شما در انتخابات ریاستجمهوری است.» سفر نخستوزیر هند به ایران همچنان نشان از سیاست خارجی فعال دولت اصلاحات دارد. شایعه فوت ملک فهد پادشاه عربستان مطرح شده است. روابط ایران با عربستان در دوره او رو به بهبود گذاشته بود. نایفبنعبدالعزیز، وزیر کشور سعودی به تهران سفر کرده و با عبدالواحد موسوی لاری، همتای ایرانی خود توافقنامه امنیتی امضا میکند.
اردیبهشت: نخستوزیر تونس، دبیرکل حزبالله لبنان و فیدل کاسترو رئیسجمهور کوبا ازجمله چهرهها و مقامات خارجی هستند که این ماه به ایران سفر میکنند. کاسترو برای نخستینبار در حکومت چهاردههای خود به ایران آمده است. رهبر انقلاب با توجه به نامگذاری این سال به نام سال علوی در فرمانی ۸مادهای به سران ۳قوه خواستار مقابله جدی و دقیق با مفاسد اقتصادی میشوند. در بخشی از این پیام تأکید شده است: «با این امر مهم و حیاتی نباید بهگونه شعاری و تبلیغاتی و تظاهرگونه رفتار شود. بهجای تبلیغات باید آثار و برکات عمل مشهود گردد. به دستاندرکاران این مهم تأکید کنید که بهجای پرداختن به ریشهها و امالفسادها به سراغ ضعفا و خطاهای کوچک نروند و نقاط اصلی را رها نکنند.» هواپیمای حامل رحمان دادمان، وزیر راه و همراهان وی ازجمله ۷نماینده مجلس در ارتفاعات روستای خرچنگ ساری سقوط میکند و تمام سرنشینان آن جان میسپرند. خطای خلبان عامل سقوط است.
* خرداد: انتخابات هشتمین دوره ریاستجمهوری برگزار میشود. محمد خاتمی با ۲۱میلیون و ۶۵۹هزار و ۵۳رأی رکورد آرای خود را در مقایسه با سال۷۶میشکند و برای بار دوم رئیسجمهور میشود. احمد توکلی نامزد اصولگرایان رقیب اصلی او در این انتخابات ۴میلیون و ۶۳۶هزار و ۳۷۲رأی میآورد.
* تیر: خاتمی در نخستین سخنرانی عمومی خود در جمع اعضا و مسئولان ستادهای انتخاباتی جبهه دوم خرداد سراسر کشور در تهران گفت: «این ملت عزیز مطمئن باشد من هرگز از راهی که تشخیص داده، به رأی مردم گذاشته و رأی مردم را به آن جلب کردم قدمی عقب نخواهم گذاشت». روابط ایران و عربستان به دوستانهترین حالت مراودات رسیده و نایف بن عبدالعزیز وزیر کشور عربستان دخالت ایران در بمبگذاری ظهران را که منجر به کشته شدن ۱۹نظامی آمریکایی میشود تکذیب میکند. آمریکاییها ایران را در این قضیه متهم میدانند. آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب در احکامی آیتالله محمدحسن قدیری و حجتالاسلام صادق لاریجانی را به عضویت شورای نگهبان درمیآورد. آیتالله محمود هاشمی شاهرودی رئیس قوه قضاییه انتقادهایی از این قوه مطرح میکند؛ او میگوید: «شعبههای بدوی انصافا هیچ شباهتی به دستگاه قضایی ندارند و جایگاه قضایی و شأن کار قاضی مورد توجه قرار نمیگیرد».
* مرداد و شهریور: توقیف مطبوعات در دوره ریاست قضایی آیتالله هاشمی شاهرودی ادامه مییابد. روزنامه همبستگی نیز توقیف میشود. آیتالله هاشمی شاهرودی رئیس قوه قضاییه در اجتماع مردم شاهرود میگوید: «رهبر معظم انقلاب بودند که با درایت و تدبیر حکیمانه خود انگشت دشمن را در این مطبوعات فاسد دیده و هشدار دادند و جلوی فتنه عظیمی را گرفتند». بهدنبال حملات تروریستی به برجهای دوقلوی سازمان تجارت جهانی نیویورک و پنتاگون، رهبر انقلاب در واکنش به این حادثه گفتند: «کشتار انسانهای بیدفاع در هر مکان و با هر وسیلهای محکوم است». هر ۲۰وزیر پیشنهادی خاتمی به مجلس ششم از نمایندگان رأی اعتماد میگیرند.
* مهر: سیدمهدی خاموشی با حکم رهبر انقلاب بهعنوان رئیس جدید سازمان تبلیغات اسلامی منصوب میشود. جک استراو وزیر خارجه انگلیس با حضور در تهران با سیدمحمد خاتمی رئیسجمهور دیدار و بر سر مسائل منطقه، فلسطین، اسرائیل و افغانستان گفتوگو میکند. او تأکید میکند حامل هیچ پیامی از سوی آمریکا نیست. نیمه مهر آمریکا و انگلیس به بهانه حملات تروریستی ۱۱سپتامبر به افغانستان حمله میکنند و بسیاری از مردم غیرنظامی این کشور روانه مرزهای شرقی ایران میشوند. محمد خاتمی رئیسجمهور در تهران میزبان رفیق حریری نخستوزیر لبنان است. هوگو چاوز رئیسجمهور ونزوئلا نیز به تهران میآید.
* آبان و آذر: مجموعه سعدآباد پذیرای مهمان دیگری در سفر به ایران است. محمد خاتمی با شیخحمد آلثانی امیر قطر و رئیس وقت سازمان کنفرانس اسلامی و همچنین وزیر خارجه ایتالیا دیدار و گفتوگو میکند. رهبر انقلاب به اصفهان میرود و در جمع مردم این شهر میگوید: «دشمن و عوامل داخلی آن سعی میکنند با به فراموشی سپردن مفاخر انقلابی و مظاهر ایثار و مجاهدت و شهادت و زیر سؤال بردن اراده قاطع و مصمم امام مردم را نسبت به گذشته پرافتخار خود دچار غفلت سازند». یک نیمسال از دولت دوم خاتمی نگذشته که حامیان انتخاباتی او ناراضی از شرایط کشور و تحقق وعدههای دولت اصلاحات هستند. گروهی از ملیگراها و هواداران نهضت آزادی با تجمع مقابل دانشگاه امیرکبیر خواستار استعفای حجتالاسلام خاتمی از ریاستجمهوری هستند.
* دی: رئیسجمهور مراسم روز دانشجوی امسال را با تأخیری تقریبا ۲هفتهای در دانشگاه تهران برگزار میکند. جملات او همگی حکایت از افزایش فشار گروههای مخالف دولت و سنگاندازی آنان پیش پای اصلاحطلبان در اداره امور کشور دارند. محمد خاتمی میگوید: «مردم بارها گفتهاند چه میخواهند، مخالفان اصلاحات گوش نمیدهند… در پی این هیاهوها میخواهند از مردم انتقام بگیرند». گزارشی از ارتباط برخی نمایندگان مجلس با یک پرونده فساد مالی منتشر میشود. ادعا میشود برخی نمایندگان ازجمله مهدی کروبی رئیس مجلس ۵۰۰میلیون تا ۳میلیارد تومان از شهرام جزایری پول گرفتهاند. پرونده او مهمترین پرونده فساد اقتصادی دهه۸۰ میشود و نامش تا سالها بعد در جریان آزادیاش از زندان و فرارهای مکرر به خارج از کشور و استرداد دوباره به ایران مطرح است.
* بهمن و اسفند: محاکمه شهرام جزایری در نخستین روز بهمنماه کلید میخورد. اختلال در نظام صادرات کشور از طریق ایجاد و تأسیس شرکتهای بازرگانی متعدد و واردات و صادرات توسط حدود ۵۰شرکت اتهامات کیفرخواست اوست. پرداخت ۳.۸میلیارد تومان رشوه اتهام مهم دیگر اوست. او در جریان همین دادگاهها میگوید: «مبلغ ۳۰۰میلیون تومان به مهدی کروبی رئیس مجلس شورای اسلامی پرداخت کردم که در راه خیر صرف کند و وی هیچ تقاضایی از من نکرده بود و چون شنیده بودم که آقای کروبی به نمایندهها کمک میکند و مورد وثوق رهبری است، این مبلغ را برای صرف در امور خیریه با اصرار پرداخت کردم». او مدعی میشود ۱۷۰میلیون تومان نیز به الیاس حضرتی نماینده مجلس داده که دوستش است و بخشی از آن صرف خرید مسکن میشود. اعلام مبالغ و اسامی طرف رشوهها دولت را نیز به چالش میکشد. جزایری مدعی است که «۳۰۰میلیون تومان برای انتخابات ریاستجمهوری به دلخواه خودم بهطور غیرمستقیم کمک کردم». علی یونسی وزیر اطلاعات میگوید:«باید دید پول دادن و پول گرفتن از فردی خاص جرم است یا خیر… وزارت اطلاعات در کشف مفاسد کلان فعالیت میکند و بزرگ جلوه دادن مفاسد کوچک را سبب ایجاد ناامنی در کشور میداند.» محمود احمدینژاد در مناظرات انتخابات ریاستجمهوری سال۸۴ و «بگم بگم»های معروف خود همین مسئله را به رخ کروبی کشید. محمد خاتمی رئیسجمهور در آخرینماه سفر به اتریش و یونان سفر میکند.
روانشهر